Sarna europejska (Capreolus capreolus) jest niewielkim, ale uroczym mieszkańcem naszych lasów i pól, który cieszy oko przechodniów swoim wdziękiem i gracioznością. To nieduże, skryte zwierzę, które doskonale wpisuje się w obraz sielskiej polskiej natury. Choć jest ono częstym widokiem na naszych łąkach i w lasach, wielu z nas nie zdaje sobie sprawy z dość skomplikowanej biologii i tajemniczego życia tego gatunku.
Przede wszystkim, sarna europejska jest stworzeniem o charakterze przede wszystkim crepuskularnym, czyli aktywnym podczas zmierzchu i o świcie. Znajdziemy ją głównie na terenach otwartych i półotwartych, ale też w lasach liściastych i mieszanych. Często możemy dostrzec sarny na polach, gdzie szukają pożywienia. Ich dieta jest bowiem bardzo zróżnicowana – zjadają trawy, zioła, młode pędy drzew i krzewów, a także liście, kwiaty i owoce. W zimie, gdy pożywienie jest mniej dostępne, zjadają pędy i korę drzew.
Długość życia sarny europejskiej szacuje się na około 12-15 lat, jednak tylko nieliczne osiągają tak sędziwy wiek. W naturze przeciętnie dożywają 6-8 lat. W obliczu nieobecności naturalnych wrogów, takich jak wilki czy ryś, największym zagrożeniem dla sarn są działalność człowieka i zmiany środowiska.
Charakterystyka sarny europejskiej obejmuje rozpoznawalne cechy tego gatunku, takie jak smukłe ciało, długie cienkie nogi i charakterystyczne 'błyskawiczne’ ogonki. Ich sylwetki są lekkie i giętkie, co pozwala im na szybkie i sprytne poruszanie się wśród traw i krzewów. Samice są zazwyczaj mniejsze od samców i mają delikatniejszą budowę ciała.
Sarna europejska to gatunek o dość ciekawym i specyficznym trybie życia i rozmnażania. Okres godowy, zwany rują, przypada na lipiec i sierpień. W tym czasie samce stają się agresywne i terytorialne, walcząc o dominację i prawo do kopulacji z samicami. Choć parzenie odbywa się latem, sarna posiada zdolność opóźnienia rozwoju zarodka (zjawisko to nazywa się diapauzą embrionalną), dzięki czemu ciąża samic trwa zaledwie 5 miesięcy. Sarny rodzą zwykle dwa młode, zwane koźlętami. Już po kilku dniach od narodzin są one w stanie podążać za matką.
Wielu z nas kojarzy sarnę europejską z delikatnym i nieśmiałym stworzeniem, które przemierza łąki i pola, aby szukać pożywienia. Jednak gatunek ten ma w sobie wiele siły i wytrwałości. Sarny potrafią zaskakująco wysoko skakać, a także pływać. Są silne i wyniosłe, z zdolnością do przetrwania w najtrudniejszych warunkach.
Choć sarna europejska jest powszechnym mieszkańcem naszych lasów i pól, nie możemy zapominać o jej ochronie. Zmiany w środowisku naturalnym, takie jak wylesianie, urbanizacja czy intensywna rolnictwo, mogą stanowić dla niej zagrożenie. Ważne jest zatem, abyśmy z szacunkiem podchodzili do natury i dbali o jej ochronę, aby sarny mogły cieszyć nas swoją obecnością jeszcze przez wiele lat.
